Αποστασία από τους Μάρτυρες του Ιεχωβά

Με τον όρο αποστάτες στην ορολογία των Μαρτύρων του Ιεχωβά περιγράφονται εκείνοι που έχουν περιπέσει σε αποστασία, που ορίζεται ως «η αποχώρηση ή η αποσκίρτηση από την αληθινή λατρεία και την υπηρεσία του Θεού, στην πραγματικότητα μια ανταρσία εναντίον του Ιεχωβά Θεού». Σε ορισμένες περιπτώσεις «μερικοί αποστάτες διακηρύσσουν ότι γνωρίζουν και υπηρετούν τον Θεό, αλλά απορρίπτουν διδασκαλίες ή απαιτήσεις που εκτίθενται στο Λόγο του Θεού», ενώ «άλλοι ισχυρίζονται ότι πιστεύουν στην Αγία Γραφή, αλλά απορρίπτουν την οργάνωση του Ιεχωβά».

Σύμφωνα με την Αγία Γραφή, οι αποστάτες δεν είναι εκείνοι που απλώς και μόνο επιλέγουν να μην ανήκουν πλέον στην χριστιανική εκκλησία. Οι αποστάτες α) επιδιώκουν να αποκτήσουν δικούς τους ακολούθους και έτσι προξενούν σχίσματα (Πράξ. 20:30· 2 Πέτρ. 2:1, 3), β) μπορεί να προσποιούνται ότι πιστεύουν στον Ιησού Χριστό, αλλά δεν παίρνουν στα σοβαρά το έργο κηρύγματος και διδασκαλίας που αυτός ανάθεσε στους ακολούθους του (Λουκ. 6:46· Ματθ. 24:14· 28:19, 20), και γ) μπορεί να ισχυρίζονται ότι υπηρετούν τον Θεό αλλά απορρίπτουν τους αντιπροσώπους του, την ορατή του οργάνωση (Ιούδα 8, 11· Αριθ. 16:1-3, 11, 19-21). Έτσι, όχι μόνο εγκαταλείπουν την προηγούμενη πίστη τους, αλλά κατόπιν "δέρνουν" και τους πρώην συνεργάτες τους, χρησιμοποιώντας δημόσια κριτική και άλλες μεθόδους για να εναντιωθούν στο έργο τους. (Ματθ. 24:45‐51· 2 Τιμ. 2:16-18)

Οι αποστάτες των Μαρτύρων του Ιεχωβά στον κόσμο

Τα άτομα που έχουν απομακρυνθεί από του Μάρτυρες του Ιεχωβά και είναι αντίθετα με την πρακτική της αποκοπής και των αποτελεσμάτων που ασκεί κατά την εκτίμησή τους η συγκεκριμένη πρακτική στην οικογενειακή και κοινωνική τους ζωή, προσπαθούν να κάνουν ευρύτερα γνωστό το κοινωνικό αυτό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν με διάφορους τρόπους, κυρίως δημοσιεύσεις βιβλίων, ιστοσελίδες και συνεντεύξεις τύπου. Αν και δεν βρίσκονται όλοι τους στο ίδιο δόγμα, αυτό το πρόβλημα τους ωθεί να αναλώνονται σε προσπάθειες ενημέρωσης των πρώην ομοπίστων τους που θα τολμήσουν να ερευνήσουν, ή του ευρύτερου κοινού, με την ελπίδα ότι το κράτος θα νομοθετήσει εναντίον της πρακτικής της αποκοπής που ασκείται σε βάρος τους. Η κοινή τους αυτή εμπειρία, τους προσδιορίζει ως μια διακριτή παγκόσμια ομάδα, με κοινούς στόχους και ανάγκες.

Κάρλ Όλοφ Γιόνσον

Ο Σουηδός Κάρλ Όλοφ Γιόνσον, πρώην σκαπανέας των Μαρτύρων του Ιεχωβά, ξεκίνησε μια δεκαετή μελέτη για να αποδείξει σε κάποιον αμφισβητία, ότι ο ισχυρισμός της εταιρίας Σκοπιά, ότι η καταστροφή της Ιερουσαλήμ έγινε το 607 π.Χ. είναι σωστός. Η αμφισβήτηση έγινε, επειδή οι πλέον αναγνωρισμένοι, πανεπιστημιακοί εκδοτικοί οίκοι, προωθούν ως χρονολογία για την καταστροφή της Ιερουσαλήμ το 587 π.Χ.

Ο Γιόνσον από την έρευνά του, (η οποία ήταν και είναι η πληρέστερη επιστημονική έρευνα που έχει γίνει για το ζήτημα σε παγκόσμιο επίπεδο), πείστηκε ότι οι ιστορικοί είχαν δίκιο, και ότι οι βασικές ημερομηνίες της δογματικής των Μαρτύρων του Ιεχωβά ήταν λάθος. Η έρευνά του αυτή, σε πρώτη φάση, αποδείκνυε το 587 π.Χ. ως ημερομηνία πτώσης της Ιερουσαλήμ, με επτά διαφορετικές πηγές αποδείξεων, συμπεριλαμβανομένης και της Αγίας Γραφής.

Έστειλε την έρευνά του στο Κυβερνών Σώμα των Μαρτύρων του Ιεχωβά, και αυτό είχε ως αποτέλεσμα μια σοβαρή κρίση στην ηγεσία της εταιρίας Σκοπιά, που οδήγησε σε αποκοπή πολλών κορυφαίων στελεχών της, με σημαντικότερο τον Ραίημοντ Φρανς, μέλος του Κυβερνώντος Σώματος, και ανιψιό του 4ου προέδρου της εταιρίας Σκοπιά, και του ιδίου του Γιόνσον. Από τότε οι περιορισμοί επαφής των ΜτΙ με τους αποκομμένους αυξήθηκαν, σε μια προσπάθεια να μη διαρρεύσουν τα στοιχεία της έρευνας του Γιόνσον στους πιστούς της οργάνωσης.

Ο Γιόνσον δημοσίευσε την έρευνά του, με τίτλο: "Οι Καιροί των Εθνών αναθεωρημένοι", η οποία μεταφράσθηκε σε διάφορες γλώσσες. Το 2005 κυκλοφόρησε επαυξημένη με 19 διαφορετικές σειρές αποδείξεων για το 587 π.Χ. Ο Ραίημοντ Φρανς ως πρώην μέλος του Κυβερνώντος Σώματος, βλέποντας κατα την προσωπική του άποψη, τη σκλήρυνση της συμπεριφοράς της εταιρίας Σκοπιά προς τους αποκομμένους, εξέδωσε αρχικά το πρώτο του βιβλίο δύο χρόνια μετά την αποκοπή του, με τίτλο: "Κρίση Συνείδησης", όπου προσπαθεί να αποκαλύψει τα άδυτα του Κυβερνώντος Σώματος των ΜτΙ και τα περιστατικά που οδήγησαν στην αποκοπή των αντιφρονούντων ή αμφισβητιών του 607 π.Χ. και του δόγματος του 1914 μ.Χ. της εταιρίας Σκοπιά. Έκτοτε οι απόψεις του Γιόνσον υιοθετήθηκαν από πρώην Μάρτυρες του Ιεχωβά σε διάφορες χώρες.

Αντιρρήσεις για την πρακτική της αποκοπής

Βασικό χαρακτηριστικό των πρώην ΜτΙ είναι η ανάπτυξη ερμηνευτικής αναίρεσης των σημείων διαφοροποίησής τους από την εταιρία Σκοπιά, από την οποία αποκόπηκαν. Εφόσον έχουν υποστεί αυτή την πρακτική, με σοβαρότατες κατά την άποψή τους επιπτώσεις στην οικογενειακή και κοινωνική τους ζωή, δίνουν μεγάλη σημασία στην επιχειρηματολογία κατά της πρακτικής της αποκοπής, η οποία είναι από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά τους. Παρακάτω αναφέρονται μερικά από αυτά:

Αντιρρήσεις για τη λέξη "αποκοπή"

Η λέξη αποκοπή αναφέρεται στην Καινή Διαθήκη έξι φορές, εκ των οποίων μία φορά αναφέρεται σε πρόσωπα. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά δέχονται ότι μία από τις έννοιες της λέξης αποκοπή είναι και εκείνη τού ευνουχισμού. Έτσι, η Μετάφραση Νέου Κόσμου αποδίδει το εδάφιο Γαλάτες 5:12 (το οποίο στο αρχαίο κείμενο αναφέρει «όφελον και αποκόψονται οι αναστατούντες υμάς»): «Μακάρι ακόμη και να ευνουχίζονταν εκείνοι που προσπαθούν να σας ανατρέψουν». Εδώ ο απόστολος εύχεται αυτοί που αναστατώνουν την Εκκλησία να ευνουχιστούν αν θέλουν, και να μείνουν πνευματικά άτεκνοι όπως οι ειδωλολάτρες ιερείς της Κυβέλης αφού αναστατώνουν τους αγαπητούς του Γαλάτες (Γαλ. 4:19) ενώ η περιτομή τους δεν έχει κάποια αξία πλέον Έτσι λοιπόν, ως προς τη λέξη, οι αρνητές της αποκοπής θεωρούν ότι δεν υπάρχει τίποτα τέτοιο στην Αγία Γραφή.

Εντούτοις, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά χρησιμοποιούν τον όρο "αποκοπή" με την έννοια της αποπομπής ή εκκοπής από την εκκλησία του Θεού. Η έννοια της εκκοπής υφίσταται στην Παλαιά Διαθήκη για να περιγράψει την απομάκρυνση ενός στασιαστικού ατόμου από την υπόλοιπη κοινότητα, συνήθως με την ποινή του θανάτου. Έτσι, για παράδειγμα, αν ένα άτομο έτρωγε το αίμα ενός ζώου, η ποινή ήταν η εξής: «ἀπολεῖται ἡ ψυχὴ ἐκείνη ἀπὸ τοῦ λαοῦ αὐτῆς». (Λευ 7:27) Υπό τη ρωμαϊκή κυριαρχία, αυτή η πρακτική άλλαξε. Οι Ιουδαϊκές συναγωγές εφάρμοζαν ένα σύστημα αποπομπής, ή αλλιώς αποκοπής, το οποίο περιλάμβανε τρία στάδια ή τρεις ονομασίες. Το πρώτο στάδιο ήταν η σχετικά βραχυπρόθεσμη ποινή νιντούγ, η οποία αρχικά είχε διάρκεια μόνο 30 ημέρες. Το άτομο που είχε τιμωρηθεί με αυτή την ποινή στερούνταν ορισμένων προνομίων. Μπορούσε μεν να πάει στο ναό, αλλά εκεί βρισκόταν υπό ορισμένους περιορισμούς και όλοι, εκτός από τα μέλη της οικογένειάς του, ήταν υποχρεωμένοι να στέκονται 4 πήχεις (περ. 2 μέτρα) μακριά του. Το δεύτερο στάδιο λεγόταν χέρεμ (ή κέρεμ), δηλαδή κάτι που είναι αφιερωμένο στον Θεό ή έχει γίνει ανάθεμα. Αυτή ήταν αυστηρότερη κρίση. Ο παραβάτης δεν μπορούσε να διδάξει ή να διδαχτεί μαζί με άλλους ούτε να προβεί σε εμπορικές συναλλαγές πέρα από την αγορά των αναγκαίων. Ωστόσο, δεν ήταν εξ ολοκλήρου απόβλητος από την Ιουδαϊκή κοινότητα και είχε ακόμη την ευκαιρία να επιστρέψει. Τέλος, υπήρχε το στάδιο σαμματτά’, που σήμαινε την ολοκληρωτική εκκοπή από την εκκλησία. Ορισμένοι λόγιοι πιστεύουν ότι οι δύο τελευταίες μορφές αποπομπής ταυτίζονταν.

Η κατανόηση του 5ου κεφαλαίου της 1ης προς Κορινθίους Επιστολής

Στα εδάφια 1 Κορινθίους 5:1-13, στην οποία εν μέρει στηρίζουν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά αυτή την πρακτική γίνεται αναφορά για κάποιον Χριστιανό τής Εκκλησίας τής Κορίνθου, που είχε ερωμένη ΄΄τη γυναίκα τού πατέρα του΄΄, πράγμα που ΄΄ούτε μεταξύ τών απίστων δεν γινόταν΄΄. Ο απόστολος Παύλος λοιπόν, τους λέει ότι πρέπει ΄΄να τον διώξουν από την Εκκλησία΄΄, ΄΄και να τον παραδώσουν στο Σατανά, εις όλεθρον τής σαρκός, ίνα το πνεύμα σωθή εν τη ημέρα τού Κυρίου΄΄. Με την απομάκρυνση του αμαρτωλού από την εκκλησία επρόκειτο "βασικά περί καθαρισμού της κοινότητας με την εφαρμογή του ιουδαϊκού αναθέματος (Kerem) από τη Συναγωγή".

Σύμφωνα με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά, η Βιβλική φράση «να παραδώσετε αυτόν τον άνθρωπο στον Σατανά για την καταστροφή της σάρκας, προκειμένου να σωθεί το πνεύμα την ημέρα του Κυρίου» (1 Κορ. 5:5) σημαίνει τα εξής: Όταν κάποιος χριστιανός διαπράττει αμετανόητα χονδροειδή αμαρτία τότε αποκόπτεται από την εκκλησία κι έτσι γίνεται ξανά μέρος του πονηρού κόσμου του Σατανά. (1 Ιωάν. 5:19) Κατά συνέπεια, λέγεται ότι "παραδίδεται στον Σατανά". Η αποβολή αυτού του ατόμου οδηγεί στην καταστροφή, δηλαδή στην απομάκρυνση, τού φθοροποιού στοιχείου από την εκκλησία καθώς και στη διατήρηση του πνεύματός της, δηλαδή της κυρίαρχης στάσης της εκκλησίας. (2 Τιμ. 4:22) Οι αρνητές της πρακτικής της αποκοπής θεωρούν ότι "το πνεύμα" που αναφέρεται εδώ δεν πρόκειται για το Πνεύμα τής Εκκλησίας, γιατί κατ' αυτούς αν επρόκειτο για το Πνεύμα τής Εκκλησίας, ποτέ δεν θα υπήρχε Πνεύμα στην Εκκλησία, επειδή πάντοτε κάποιος κρύβει κάποια αμαρτία από τους άλλους.

Κατά την άποψη ορισμένων εκκλησιαστικών πατέρων και θεολόγων, με την παράδοσή του πρώην χριστιανού στο Σατανά, ο αμαρτωλός, θα αποκτούσε κάποιο σαρκικό πρόβλημα υγείας, που θα τού υπενθύμιζε την αμαρτία του, ώστε να διορθωθεί από αυτό τον ΄΄όλεθρο τής σαρκός΄΄, και θα οδηγείτο σε μετάνοια, ώστε ΄΄να σωθεί το πνεύμα΄΄ του, δηλαδή "το ουσιώδες εγώ του" και όχι "η κυρίαρχη στάση (πνεύμα) της εκκλησίας",

Η απόδοση της φράσης "να μη συναναμίγνυσθαι" (1 Κορ. 5:11) από την Μετάφραση Νέου Κόσμου ως «να πάψετε να συναναστρέφεστε» είναι ακριβής και σύμφωνη με την έννοια του όρου τού πρωτοτύπου. Ακριβώς με αυτό τον τρόπο αποδίδεται η φράση του κειμένου και από σύγχρονες μεταφράσεις και ερμηνευτικές αποδόσεις της Ορθόδοξης Εκκλησίας: «να μη συναναστρέφεσθε» (Καινή Διαθήκη των Τεσσάρων Καθηγητών), «να μη συναναστρέφεστε», (Νεοελληνική Δημοτική Μετάφραση) «να μη συναναστρέφεσθε» (Η Καινή Διαθήκη μετά Συντόμου Ερμηνείας υπό Π. Τρεμπέλα) και «να μη συναναστρέφεσθε και να μη έχετε επικοινωνίαν μαζή του» (Η Καινή Διαθήκη, Κείμενον-Ερμηνευτική Απόδοσις υπό Ι. Κολιτσάρα).